Otkriven krivac najvećeg izumiranja vrsta na Zemlji!

Prema nalazima seta Brdžisa i Samjuela Bouringa sa Instituta za tehnologiju u Masačusetsu predstavljenim nedavno u novom broju časopisa “Science”, glavni krivac za veliko izumiranje na prelazu iz geološkog razdoblja perma u trijas prije 252,28 miliona godina su brojne vulkanske erupcije koje su poplavile drevni Sibir gustom lavom. 

Ova teorija nije nova, međutim, naučnici su sada konačno uz pomoć moćnih kompjuterskih programa i detaljne analize i datiranja naslaga u stijenama pronašli dovoljno dokaza da mogu da zaključe svoju geološko-forenzičarsku potragu. 

Erupcije su trajale manje od milion godina, međutim stvorile su naslage lave zapremine od oko tri miliona kubnih kilometara. 

“Uspjeli smo da riješimo vremenski okvir sibirskih erupcija i pokazati da je izlivanje magme prethodilo masovnom izumiranju”, rekao je Brdžis. 

Ovo je ujedno i jedino poznato veliko izumiranje buba koje su tada bile znatno veće. Više od dvije trećine kopnenih vodozemaca od kojih su neki bili nalik gmizavcima, a drugi sisarima, takođe je nestalo. 

Katastrofu su dobro podnijeli rijetki organizmi, među kojima se posebno ističu kopnene biljke. Poređenja radi, udar asteroida u kom je nestala većina dinosaurusa uzrokovao je izumiranje 85 posto organizama. 

Razne teorije 

U naučnim krugovima posljednjih su decenija razmatrane brojne teorije o uzrocima velikog izumiranja. Prema jednoj glavni krivac bile su klimatske promjene, prema drugoj udari kometa, prema trećoj raspad superkontinenta, a prema četvrtoj vulkani. Konačan odgovor bilo je teško identifikovati jer datiranje tako starih stijena uglavnom nije dovoljno precizno da bi se moglo sa sigurnošću pokazati prstom u jedan konkretan uzrok. 

U svom istraživanju Brdžes i njegove kolege upotrijebili su složenu tehniku datiranja na temelju raspada urana u olovo koja ima visoku rezoluciju. Ovom metodom testirali su vulkanske stijene iz Sibira i morske stijene iz Meishana u Kini koje su najbolje očuvani zapisi masovnog izumiranja. 

Analize su pokazale da su kineske stijene stare oko 251,94 miliona godina s greškom od 37.000 godina. Vulkanske aktivnosti u Sibiru počele su prije nekih 252,28 miliona godina s mogućom greškom od oko 11.000 godina, objasnio je Brdžes. Dakle, upravo na vrijeme da uzrokuju kataklizmu. 

U prilog “vulkanskoj teoriji” govore i drugi dokazi - hemijski tragovi iz drevnih stijena pokazuju da su u vrijeme izumiranja temperature porasle za osam do 10 stepeni Celzijusa. 

Naučnici pretpostavljaju da je magma na svom putu spalila velike količine ugljenika, vodonika i stijena i tako u atmosferu poslala ogromne količine gasova poput metana i CO2 i otrovnih metala. 

Kiše na sjevernoj polulopti postale su izuzetno kisele tako da je njihov pH bio sličan kao pH limunovog soka. Takođe postoje dokazi da su se tada promijenili odnosi u količinama ugljenika i kiseonika.

Izvor: b92.net/ekskluziva.ba